Bí quyết học để nhận bằng ĐH chỉ sau 3 năm

Tháng 12, bốn sinh viên Trường ĐH Nông lâm TP.HCM sẽ nhận bằng ĐH chỉ sau ba năm học tại trường. Bí quyết của các bạn là gì?

Tiết kiệm một năm

Đầu năm học này, khi các bạn cùng khóa 2009 - 2013 bước vào năm học cuối thì Nguyễn Thị Bích Huệ (ngành quản trị kinh doanh thương mại Trường ĐH Nông lâm TP.HCM) đã tốt nghiệp và đang làm việc toàn thời gian cho một công ty chuyên về marketing online.

 

Cô SV quê Cẩm Mỹ, Đồng Nai kể khi vào năm nhất, bạn chưa biết về tín chỉ và có thể ra trường trước thời hạn. Khi nghe giảng viên nói SV tích lũy đủ tín chỉ sẽ được ra trường sớm, Huệ quyết định thử sức. “Biết tôi ấp ủ dự định học ĐH trong ba năm, anh của tôi đang học ĐH và bạn bè đều cho rằng tôi viển vông. Nhưng sau khi tham khảo ý kiến từ thầy cô cố vấn học tập, cách lựa chọn, đăng ký môn học, tôi đã lập kế hoạch học tập để đi đến mục tiêu của mình” - Bích Huệ nhớ lại.

 

Để hoàn thành 135 tín chỉ cho chương trình ĐH, Huệ cho biết mỗi học kỳ bạn đăng ký 25 tín chỉ. Nghỉ hè, khi bạn bè cùng lớp về quê thăm gia đình thì Huệ ở lại trường đăng ký học thêm.

 

Huệ cho biết: “Trước khi đến lớp, tôi tranh thủ coi bài ở nhà và dành toàn bộ thời gian để nghe giảng. Tôi thấy điều SV cần nhất ở giảng viên là kiến thức thực tế chứ lý thuyết đã có trong sách rồi.

 

Chính những đề thi mở, đòi hỏi SV phải tìm hiểu kiến thức từ thực tế đã cuốn hút tôi vào bài học nên tôi luôn học một cách thoải mái nhất”.

 

Sau hai năm rưỡi “vừa học vừa chơi”, vừa đi dạy kèm, tham gia câu lạc bộ phát thanh... Huệ đã hoàn thành chương trình ĐH. Sáu tháng sau đó, Huệ làm khóa luận tốt nghiệp và ra trường. “Tôi đã lên kế hoạch học tập cụ thể cho mình và nay đã tiết kiệm được một năm học. Tôi có thể đi làm sớm và thực hiện tiếp những dự định khác” - Huệ nói.

 

Kết hợp nhiều yếu tố

 

Trong khi đó, điều kiện kinh tế khó khăn là động lực lớn nhất để bạn Lê Vũ - sinh viên ngành kinh tế Trường ĐH Nông lâm TP.HCM - quyết tâm phải ra trường sớm để tiết kiệm chi phí ăn học. Sau ba năm học, hiện Vũ đã đi làm công việc kinh doanh cho một công ty và chuẩn bị học thêm văn bằng hai về công nghệ sinh học.

 

Học nhiều hơn bình thường, Vũ còn đi làm bảo vệ buổi tối trong dịp hè để trang trải việc học. Vừa học vừa làm nhưng Vũ đã tốt nghiệp loại giỏi và luận văn tốt nghiệp của bạn đạt 8,7 điểm. Chàng SV quê Sơn Tịnh, Quảng Ngãi cho biết: “Học kỳ đầu tiên mình đăng ký 16 tín chỉ, thấy còn dư nhiều thời gian nên đăng ký lên 19, rồi 25 tín chỉ.

 

Ở năm nhất, năm hai việc học vẫn nhẹ nhàng nhưng cực nhất là năm ba. Nhiều môn học mà môn nào cũng làm tiểu luận nên nhiều đêm phải thức trắng làm cho kịp”. Theo Vũ, khi quyết định học vượt, SV phải xác định năng lực học tập, quỹ thời gian của mình xem có theo nổi hay không. “Quan trọng nhất là phải có động lực để cố gắng” - Vũ kết luận.

 

Cùng lớp với Vũ, bạn Phạm Thị Toàn Lanh cũng đã tốt nghiệp sau ba năm học. Lanh cho rằng khi quyết định học vượt, bạn xem xét đến những khía cạnh như sức khỏe, quỹ thời gian, năng lực học tập của mình.

 

“Phải có kế hoạch học tập ngay từ đầu thì mới có thể hoàn thành việc học trước thời hạn - Lanh nói - Ngoài ra, cần phải có sự tư vấn thêm từ thầy cô, cố vấn học tập. Học vượt phải đi học, thực tập với anh chị khóa trên. Phải làm việc nhóm thường xuyên với lớp mới nên nhiều khi có những xung đột rất khó hòa giải”.

 

Theo Lanh, khó khăn lớn nhất là sắp xếp thời gian hợp lý để có thể học tốt. Bạn nói thêm: “Dù đã chuẩn bị kỹ kiến thức cơ bản để vào chuyên ngành nhưng đôi khi vẫn bị quên, phải tìm tài liệu xem lại.

 

Vào lớp, mình thường xuyên “xí” chỗ ngồi đầu bàn để chăm chú lắng nghe thầy cô giảng bài. Buổi sáng mình đến trường học đến khi nào thư viện đóng cửa mới về. Mùa hè mình cũng ở lại trường để học thêm”. Ngoài giờ học, Lanh còn tranh thủ đi phục vụ suất ăn công nghiệp để kiếm tiền trang trải việc học.

Được tốt nghiệp khi tích lũy đủ học phần   Quy chế 43 về đào tạo theo học chế tín chỉ của Bộ GD-ĐT quy định: “Điều kiện xét tốt nghiệp, công nhận tốt nghiệp khi SV tích lũy đủ số học phần quy định cho chương trình đào tạo với: khối lượng không dưới 180 tín chỉ đối với khóa đại học 6 năm, 150 tín chỉ đối với khóa đại học 5 năm, 120 tín chỉ đối với khóa đại học 4 năm.   Hiệu trưởng quy định cụ thể khối lượng kiến thức tối thiểu cho từng chương trình được triển khai đào tạo trong phạm vi trường mình”. Theo đó, tùy theo sức học của mình, SV có thể đăng ký học vượt để tốt nghiệp trước thời hạn.

 

Tạo điều kiện cho SV giỏi

 

TS Trần Đình Lý - trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Nông lâm TP.HCM - cho rằng đào tạo theo học chế tín chỉ thể hiện sự phân hóa rất cao trong SV, tạo cơ hội cho SV giỏi thể hiện và khẳng định năng lực của họ.

 

Số SV học vượt trong thời gian 3-3,5 năm tại trường nhiều hơn trước nhưng đồng thời số SV bị buộc thôi học cũng không ít.

 

Chính từ sự phân hóa ấy, TS Lý cho rằng SV phải biết lượng sức mình, đưa ra kế hoạch học tập toàn khóa học và lên kế hoạch học vượt.

 

Trong khi đó, TS Nguyễn Kim Quang - Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐHQG TP.HCM) - lưu ý SV học vượt phải học nhiều môn trong mỗi học kỳ so với bình thường nên đòi hỏi SV phải thật sự có năng lực.

 

Với SV có sức học trung bình, nếu đăng ký học vượt sẽ gặp nhiều khó khăn và kết quả có thể không cao. “SV cần cân nhắc xác định tốc độ học tập của mình. Nếu không có nhu cầu ra trường sớm thì không nên chọn việc học với tốc độ cao vì rất dễ đuối sức và sẽ không hoàn thành tốt kế hoạch học tập. Ngược lại những SV giỏi cần được khuyến khích học vượt để họ đạt được trình độ cao ở lứa tuổi còn trẻ...” - TS Quang nói.

 

Theo Trần Huỳnh - Hà Bình

Tuổi Trẻ

Cô học trò khiếm thính đa tài

Ở trường chuyên biệt Tương Lai (TP.Đà Nẵng), nhắc đến cô học trò Dương Thị Thúy Nga, các thầy cô đều không giấu được niềm vui, sự tự hào về cô học trò ngoan hiền, học giỏi, đa tài của mình. Không chỉ học giỏi Văn, Nga còn xuất sắc ở môn cờ vua và bóng bàn…

Dù là một học sinh khiếm thính nhưng em đã biết vượt qua hoàn cảnh để trở thành một tấm gương sáng cho nhiều em khuyết tật noi theo.

Vượt qua bao nỗi nhọc nhằn để đến được với kiến thức như những người bình thường khác, Dương Thị Thúy Nga (15 tuổi) đã chứng minh cho nhiều người biết rằng, người khiếm thính vẫn có thể làm được những điều mà người thường vẫn làm được bằng nghị lực và lòng đam mê của mình.

Cô học trò Dương Thị Thúy Nga luôn tỏ ra thích thú với những tiết học Văn trên lớp.

Từ khi lọt lòng mẹ, Thúy Nga đã kém may mắn so với những người khác, em bị khiếm thính bẩm sinh. Thời điểm đó, ở thị trấn Phú Hòa, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai quê em không hề có trường học dành cho người khuyết tật. Thấy bạn bè tíu tít đến trường, em nằng nặc đòi ba mẹ đi học. Cảm động trước tinh thần hiếu học của cô con gái, ba em đã gửi em ra Đà Nẵng ở nhờ nhà người thân và làm hồ sơ để em được nhập học. Cô Trương Thị Ngọc Hà chính là người đầu tiên giúp em đến với con chữ ở bậc tiểu học trường chuyên biệt Tương Lai.

“Vừa mới nhập học, Nga hòa đồng rất nhanh vào môi trường mới. Các em học sinh ở đây đều chung hoàn cảnh nên rất dễ hòa đồng và chia sẻ mọi chuyện cùng nhau. Nga tư chất rất thông minh. Em học chữ và làm toán rất nhanh. Nhiều lúc em khiến tôi phải ngạc nhiên về khả năng của em”, cô Ngọc Hà chia sẻ.

 

Với gần 20 năm kinh nghiệm trong nghề ở Trường chuyên biệt Tương Lai (TP Đà Nẵng), cô Trương Thị Ngọc Hà đã có rất nhiều kỉ niệm đáng nhớ với các em học sinh nơi đây. Theo cô Hà, ngoài lòng yêu nghề, kỹ năng dạy học, người dạy trẻ khiếm thích cần có sự nhẫn nại cần thiết vì các em không thể tư duy nhanh như trẻ bình thường. “Thấy được sự tiến bộ của các em, các em có thể tâm sự với cô mọi chuyện, coi mình như một người bạn thân thiết, lúc đó tôi cảm thấy rất vui vì đã là một phần không thể thiếu của các em có hoàn cảnh hết sức đặc biệt” - cô Hà cho biết.

Cũng theo cô Hà, học sinh khiếm thính gặp rất nhiều khó khăn khi làm phép tính chia vì khả năng tư duy của các em còn hạn chế. Nhưng nếu người giáo viên biết sử dụng kí hiệu, chỉ dạy kỹ càng chậm rãi cho các em học thì các em vẫn có thể tiếp thu được kiến thức. Lên học ở bậc THCS, Thúy Nga học đều tất cả các môn nhưng môn mà em yêu thích nhất vẫn là môn Văn.

Kể về niềm đam mê của mình, Nga ra hiệu: “Môn Văn giống như một người bạn thân thiết của em vậy. Mỗi khi gặp chuyện vui hay chuyện buồn em đều viết những tâm sự của mình ra giấy. Đó là cách để em cảm thấy thoải mái và thêm yêu cuộc sống hơn”. Còn cô Nguyễn Thị Nghĩa, giáo viên dạy văn của Nga thì cho biết: “Năm lớp 6 thành tích môn Văn của Nga luôn xếp loại giỏi ở cả hai kỳ. Trong kỳ thi giữa kỳ lớp 7 vừa rồi, môn Văn của em cũng đạt điểm tuyệt đối, 10 điểm”.

Cô Nguyễn Thị Nghĩa - giáo viên dạy Văn đang chỉ bài cho cô học trò “cưng” Thúy Nga.

Không chỉ giỏi, cô học trò khiếm thính Dương Thị Thúy Nga còn rất đa tài trong nhiều lĩnh vực. Năm 2011, Nga đã xuất sắc giành 2 huy chương vàng ở môn cờ vua và bóng bàn trong giải thể thao giành cho người khuyết tật toàn quốc. Mới đây, Nga cùng các bạn Trường chuyên biệt Nguyễn Đình Chiểu đã tham gia tiết mục múa trong chương trình văn nghệ mang tên “Từ trái tim đến trái tim” tổ chức tại công viên 29 - 3. Nhìn những điệu múa uyển chuyển trong tiết mục “Một thoáng quê hương”, ít ai biết được rằng đây là tiết mục công phu của những học sinh khiếm thính.

Dù khiếm thính nhưng Thúy Nga luôn lạc quan trong cuộc sống.

Khi hỏi về ước mơ sau này của mình, Nga cười dịu dàng ra hiệu: “Em muốn học thật giỏi để sau này trở thành cô giáo dạy các em cùng chung hoàn cảnh của mình. Suốt thời gian học ở mái trường này, em xem các cô ở đây như những người mẹ hiền truyền đạt cho em bao điều bổ ích, lắng nghe mọi chuyện của em. Sau này, em cũng muốn được đứng trên bục giảng để chỉ dạy cho các em”.

Nghĩa cử cao đẹp của chàng sinh viên Lào 9 lần hiến máu

Xuất phát từ suy nghĩ muốn được sẻ chia giọt máu quý giá cho những bệnh nhân nghèo cần tiếp máu, Nó Khăm Phăn Xu Khăn Thon - chàng sinh viên người Lào ở lớp Quản trị kinh doanh K51, Trường ĐH Quảng Bình đã 9 lần tham gia hiến máu tình nguyện.

Khăn Thon sinh ra trong gia đình đông anh em ở huyện Cay-xỏn Phôm-vi-hẳn, tỉnh Sa-vẳn-na-khệt (Lào). Bố mẹ đều là công nhân nên Khăn Thon sớm thấu hiểu được những vất vả lo toan của bố mẹ khi phải lao động mệt nhọc để nuôi nấng mấy anh chị em ăn học nên người. Và cũng chính từ đó, Khăn Thon càng cảm thông, chia sẻ những khó khăn trước những số phận kém may mắn trong xã hội. 

Những ngày đầu sang Việt Nam theo học, Khăn Thon mới biết được hành động hiến máu tình nguyện ở đây mang ý nghĩa nhân văn cao cả là giúp đỡ những bệnh nhân nghèo cần được tiếp máu để kéo dài sự sống. Khi Đoàn trường, Hội Sinh viên phát động phong trào hiến máu nhân đạo trong toàn trường, Khăn Thon đã mạnh dạn đăng ký tham gia.

 

Khăn Thon luôn xem hoạt động hiến máu tình nguyện là một việc làm mang tính nhân văn cao cả.

Khăn Thon tâm sự: “Lần đầu tiên em hiến máu là xuất phát từ cuộc vận động của nhà trường chứ thực sự chưa hiểu gì nhiều về hiến máu nên cũng thấy lo lắng. Nhưng qua việc tuyên truyền cũng như tự tìm hiểu trên mạng, em thực sự mới thấy việc hiến máu không ảnh hưởng đến sức khỏe, dòng máu cho đi sẽ có dòng máu mới được hồi sinh trong cơ thể.
Qua mỗi lần hiến máu tình nguyện luôn để lại trong trái tim em một niềm vui khó tả. Em nhận thấy hiến máu tình nguyện là việc làm bình thường nhưng mang ý nghĩa nhân văn cao cả, bởi khi gửi một đơn vị máu vào ngân hàng máu, bạn không chỉ chia sẻ sự sống của mình cho mọi người mà còn được nhận lại đúng lượng máu đã hiến khi cần. Sống và học tập ở Việt Nam nhiều năm đã cho em biết được điều này”, Khăn Thon trải lòng.
Không chỉ tham gia nhiệt tình trong phong trào hiến máu tình nguyện, Khăn Thon còn là một thành viên tích cực trong các hoạt động do Hội Sinh viên Trường ĐH Quảng Bình phát động. Mỗi khi có phong trào tình nguyện về giúp đỡ những miền quê nghèo, vùng lũ lụt là em lại nhiệt tình đăng ký tham gia. Không những thế, các hoạt động thể dục thể thao, văn nghệ do nhà trường tổ chức Khăn Thon cũng rất năng nổ. Khăn Thơn còn là thành viên tiêu biểu của Ban liên lạc Hội Sinh viên Lào tại Trường ĐH Quảng Bình.
Với những thành tích đáng ghi nhận, Khăn Thon là một trong số 10 sinh viên Lào được Hội Sinh viên Trường ĐH Quảng Bình tặng nhiều bằng khen về các hoạt động như: văn nghệ, tình nguyện, xung kích vì cuộc sống cộng đồng. Và với hoạt động hiến máu tình nguyện, em cũng được Hội Chữ thập đỏ trao tặng bằng khen.

Bên cạnh các hoạt động xã hội, Khăn Thon còn rất coi trọng chuyện học tập. Em chia sẻ: "Dù vốn tiếng Việt của em đã tiến bộ hơn rất nhiều nhưng vẫn chưa thành thạo để có thể hiểu hết những gì mà các thầy, cô giảng trên lớp. Vì vậy, có gì chưa hiểu em đều được các bạn giúp đỡ hết sức nhiệt tình. Hơn nữa năm nay là năm cuối em chuẩn bị tốt nghiệp nên phải đầu tư cho thời gian học nhiều hơn."

 

Ngoài việc năng nổ tham gia các hoạt động xã hội, những ngày này Khăn Thon đang miệt mài học tập.

Trao đổi với chúng tôi, thầy Vương Kim Thành - Chủ tịch Hội sinh viên Trường ĐH Quảng Bình cho biết, Nó Khăm Phăn Xu Khăn Thon là một sinh viên năng động và có nhiều thành tích trong các hoạt động do Hội SV phát động. Vì là sinh viên nước ngoài nên các hoạt động bên ngoài của các em đều phải được sự đồng ý của Ban giám hiệu nhà trường. Bên cạnh các hoạt động chung, Khăn Thon là một trong những sinh viên có thành tích học tập khá, luôn được các thầy cô, bạn bè giành sự quan tâm đặc biệt.
Chia tay chàng sinh viên người Lào với những nghĩa cử thật cao đẹp, tôi nhớ mãi câu nói của Khăn Thon: “Trước khi ra trường, em sẽ cố gắng thuyết phục các thầy cô cho em hiến máu tình nguyện thêm lần 1 nữa để cho tròn 10 lần. Giúp được một người dân Việt Nam lúc khó khăn hoạn nạn là em luôn thấy vui và ý nghĩa”.

Hà Nội: Đánh giá, rút kinh nghiệm về tuyển sinh đầu cấp

Sở GD-ĐT Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu các Trưởng phòng GD-ĐT các quận, huyện, thị xã báo cáo kết quả công tác tuyển sinh vào các lớp đầu cấp năm học 2012-2013.

Các nội dung báo cáo bao gồm công tác điều tra số trẻ ở từng độ tuổi trên địa bàn theo phân công của Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã; Công tác phân tuyến tuyển sinh; Công tác tuyên truyền và chuẩn bị các điều kiện cho công tác tuyển sinh; Kết quả tuyển sinh; Đối với những trường có số học sinh/lớp vượt so với Điều lệ trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở phải nêu rõ lý do, biện pháp khắc phục tình trạng sĩ số quá đông gây bức xúc cho cha mẹ học sinh; Các đề xuất, kiến nghị đối với cơ quan quản lý các cấp.

Công văn nhấn mạnh, mỗi nội dung báo cáo cần phải nêu rõ ưu điểm, tồn tại và biện pháp khắc phục những tồn tại, yếu kém.

Sở GD-ĐT cũng đề nghị các đơn vị thực hiện nghiêm túc báo cáo trung thực, đầy đủ, rõ ràng về các nội dung nêu trên, để thông qua đó kịp thời rút kinh nghiệm và đề ra các biện pháp khắc phục những tồn tại, yếu kém nhằm thực hiện tốt hơn công tác tuyển sinh vào các lớp đầu cấp ở những năm học tiếp theo.

Thả nổi đào tạo liên thông: Bộ GD-ĐT đang đứng ở đâu?

Đào tạo liên thông được mở ra nhằm tạo điều kiện cho người học được chuyển tiếp lên bậc học cao hơn. Tuy nhiên, việc Bộ GD-ĐT “nới tay” cho phép các trường đào tạo theo hình thức này đã làm phát sinh ra những cuộc “nâng cấp bằng” với quy mô lớn.

Những bất cập về đào tạo liên thông đã được phản ánh nhiều năm nay nhưng chẳng hiểu vì lí do gì, Bộ GD-ĐT vẫn cho phép các trường thực hiện rầm rộ, thậm chí là ngay cả các trường mới được thành lập cũng được tham gia. Năm 2008, sự “thả nổi” này tiếp tục được Bộ GD-ĐT “nới tay” khi ban hành quy chế đào tạo Liên thông với việc giao tự chủ cho hiệu trưởng các trường có thẩm quyền đào tạo liên thông từ TCCN lên CĐ và từ CĐ lên ĐH, tất nhiên kèm theo điều kiện: báo cáo về Bộ trước khi triển khai.

Năm 2010, một lần nữa Bộ GD-ĐT và Bộ Lao động - Thương binh xã hội mở rộng thêm cơ hội cho đối tượng dạy nghề khi ban hành thông tư liên tịch Hướng dẫn đào tạo liên thông từ trình độ trung cấp nghề, CĐ nghề lên trình độ CĐ và ĐH.

Ngay sau khi thông tư này được ban hành thì một cuộc “nâng cấp bằng” quy mô lớn đã được hình thành bất chấp những quy định. Không ít trường chưa được cấp phép vẫn ngang nhiên thông báo tuyển sinh hệ đào tạo liên thông từ CĐ nghề lên ĐH. Thậm chí có những đơn vị đã tổ chức đào tạo “chui” đến 7 khóa, lúc đó Bộ GD-ĐT mới phát hiện và yêu cầu chấm dứt.

Kỳ 1: “Quên” đánh giá cho phép tràn lan

Thí điểm “biến” thành đại trà

Đào tạo liên thông được Bộ GD-ĐT lần đầu tiên triển khai thí điểm vào năm 2002, lúc này số trường được tham gia chỉ đếm trên đầu ngón tay. Tưởng rằng sau một thời gian thí điểm, Bộ GD-ĐT sẽ rút kinh nghiệm đánh giá một cách cẩn thận trước khi mở rộng. Tuy nhiên, cách làm lại hoàn toàn trái ngược lại, sau 10 năm kể từ ngày thí điểm chưa một lần tổ chức một cuộc hội thảo nào về chủ đề liên thông nhưng đến nay với các quy định ban hành thì trường nào cũng được phép, trừ một số trường hợp liên thông từ TCCN lên ĐH hoặc từ hệ đào tạo nghề lên CĐ, ĐH phải do Bộ GD-ĐT trực tiếp cho phép.

Tưởng rằng với việc triển khai đại trà thì chí ít Bộ GD-ĐT cũng có những văn bản chặt chẽ để kiểm soát đầu vào cũng như khâu đào tạo cho đến đầu ra. Nhưng trên thực tế thì toàn quyền lại do hiệu trưởng các trường phụ trách. Không có một quy chế về tổ chức thi liên thông mà chỉ là những hướng dẫn “sơ sài” nên các trường mặc sức thông báo tuyển sinh, tổ chức thi, chấm thi… và gọi thí sinh trúng tuyển một cách vô tội vạ.

Với quy trình các trường được tổ chức “khép kín” toàn phần nên cũng từ đây xuất hiện biết bao cuộc “mua bán” bằng cấp cũng như đầy dẫy những tiêu cực trong kì thi liên thông.

N.T.S tốt nghiệp hệ TCCN trường ĐH T. sau dự thi liên thông lên CĐ tiết lộ: “Nói là thi cho nó to tát chứ trên thực tế là thỏa thuận. Về lý thuyết thì các câu hỏi trong đề được “khoanh vùng” ở mức hẹp nhất chỉ cần về nghiên cứu học qua là làm được bài. Còn về chuyên môn thì gắn liền với thực tế đã làm nên đa phần chẳng mấy ai gặp khó khăn”.

N.T.S cũng tiết lộ, thông thường trước khi tổ chức kì thi liên thông, các trường đều tổ chức ôn tập. Chỉ vài lấn đến gặp thầy hướng dẫn ôn tập là có thể có trong tay đề cương “rút gọn” cuối cùng.

Bộ GD-ĐT tiếp tay cho “thả nổi”

Đỉnh điểm của sự thả nổi về liên thông đó chính là sự kiện Trường ĐH Công nghiệp TPHCM đào tạo “chui” từ hệ CĐ nghề lên ĐH. Số lượng sinh viên “sập bẫy” lên đến con số hàng chục nghìn người. Ngay sau khi phát hiện sai phạm, Bộ GD-ĐT lập tức yêu cầu trường dừng tuyển sinh đối với thí sinh tốt nghiệp hệ CĐ nghề nhưng về hướng xử lý cụ thể thì cho đến nay Bộ vẫn chưa công bố.

 

Cuối tháng 8/2012, Bộ GD-ĐT yêu cầu Trường ĐH Công nghiệp TPHCM chấm dứt tuyển sinh liên thông CĐ nghề lên ĐH. (Ảnh: Báo Tuổi Trẻ)

Sau vụ việc này lại tiếp tục xuất hiện thêm nhiều trường có hình thức vi phạm tương tự và Bộ GD-ĐT đành phải công bố danh sách các trường đã được giao nhiệm vụ đào tạo liên thông từ hệ nghề lên ĐH, CĐ. Từ con số 11 ban đầu và sau nhiều lần rà soát con số được ấn định 16. Qua đây mới thấy Bộ chỉ giao nhưng dường như lại “buông” lỏng quản lý.

Tuy nhiên, vấn đề lại đáng nói hơn cả đó là việc cấp phép cho 16 trường này quá dễ dàng, không tuân thủ các điều kiện ràng buộc trong thông tư liên tịch giữa Bộ GD-ĐT và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Chẳng hạn như, theo thông tư liên tịch thì các trường CĐ nghề, trung cấp nghề có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin cho các trường ĐH, CĐ về: mục tiêu đào tạo, chuẩn đầu ra của nghề đào tạo, chương trình đào tạo, các điều kiện bảo đảm chất lượng của trường, kết quả kiểm định chất lượng giáo dục được cơ quan quản lý có thẩm quyền xác nhận, để làm cơ sở cho việc công nhận giá trị kết quả học tập, miễn trừ các học phần đã học cho người học, tuyển sinh, xây dựng chương trình đào tạo liên thông và tổ chức đào tạo theo yêu cầu bảo đảm chất lượng đào tạo.

Tuy nhiên, trên thực tế các điều kiện này của các trường CĐ nghề, trung cấp nghề đến nay vẫn còn bỏ ngỏ thậm chí có thể nói là chưa có cơ sở để đánh giá.

Trong khi đó, tại điều 4 về điều kiện đào tạo liên thông nêu rõ: “Đã xây dựng hoàn chỉnh chương trình đào tạo liên thông từ trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề lên trình độ cao đẳng, đại học theo quy định hiện hành về đào tạo liên thông của Bộ GD-ĐT”.

Điều 6 về hồ sơ mở ngành có yêu cầu bảng đối chiếu chương trình đào tạo của các nghề ở trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề với chương trình đào tạo của các ngành tương ứng ở trình độ cao đẳng, đại học để làm căn cứ xây dựng chương trình đào tạo liên thông.

Và tại điều 12 về điều khoản thi hành nhấn mạnh: “Các trường trung cấp nghề, cao đẳng nghề có trách nhiệm phối hợp với các trường CĐ và trường ĐH xây dựng chương trình đào tạo liên thông từ trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề lên trình độ cao đẳng, đại học”

So sánh hai điểm này có thể thấy theo đúng thông tư liên tịch thì để được đào tạo liên thông từ hệ nghề lên ĐH, CĐ thì không phải một sớm một chiều mà ít nhất cần vài năm để thực hiện.

Nhìn vào danh sách các quyết định dành cho 16 trường đã được Bộ GD-ĐT cho phép có thể thấy sự “dễ dãi” trong khâu coi thường chất lượng. Thông tư liên tịch có hiệu lực vào ngày 12/12/2010 thì chưa đầy 6 tháng sau, Bộ GD-ĐT đã giao nhiệm vụ cho hàng loạt trường thực hiện. Trong số này lại còn xuất hiện những trường ĐH mới được thành lập. Ngay cả hệ đào tạo chính quy còn chưa hoàn thành tốt thậm chí là từng bị dừng tuyển sinh cách đó chưa lâu, ấy vậy mà Bộ GD-ĐT lại tin tưởng cho phép.

Trong quá trình đi thực hiện loạt bài viết này, chúng tôi có làm việc với một số trường chưa được cấp phép nhưng vẫn tổ chức tuyển sinh đào tạo. Khi được hỏi thì các trường đều có chung tâm sự: “Theo thông tư liên tịch thì trước sau khi cũng được Bộ GD-ĐT cho phép. Hiện đã trình hồ sơ chỉ cần chờ đồng ý nữa là xong”. Qua đây cho thấy vì sự “dễ dãi” của Bộ GD-ĐT mà các trường chẳng ngần ngại “làm liều”!

Chưa làm việc với các trường CĐ nghề, Trung cấp nghề trong cả nước nhưng các đơn vị được cấp phép cũng như chưa phép thông báo tuyển sinh rầm rộ, không giới hạn đối tượng... Cánh cửa mở rộng nên hàng loạt thí sinh học hệ nghề đỗ xô đến đăng ký tham gia. Cuộc chạy đua “nâng cấp bằng” bắt đầu…

“Nâng cấp bằng” từ cuộc đua liên thông

Mục đích của liên thông là nâng cao trình độ người học nhưng trên thực tế thì hoàn toàn trái ngược. Hàng loạt trường mở các lớp liên thông ngoài cơ sở với mục tiêu tăng số lượng mà bỏ quên đi chất lượng. Sinh viên theo học chỉ nhằm tới đích “nâng cấp bằng”.

Học giả, bằng thật

Ghé thăm bất kì lớp liên thông nào được đào tạo ở ngoài cơ sở trường đều có chung một đặc điểm đó là “lộn nhộn”. Số sinh viên (SV) theo học vì mục tiêu nâng cao kiến thức chỉ là thiểu số còn phần lớn mang tính chất ứng phó nhằm học xong thì được cấp bằng.

Chấtlượng đào tạo cũng như cấp bằng liên thông đang là dấu chấm hỏi lớn của ngành giáo dục (Ảnh minh họa)

Trong vai một người đi học hộ, chúng tôi tiếp cận một lớp liên thông của trường ĐH Đ.L được đặt ở trong khu trung tâm Mỹ Đình. Mặc dù đã vào học được hơn 1 tiếng đồng hồ nhưng vẫn còn nhiều SV đứng ở ngoài chờ lúc giáo viên điểm danh thì vào cho có mặt.

Ngày  28/9, Bộ GD-ĐT đã có công văn yêu cầu các trường thực hiện đúng các quy định về đào tạo liên thông và liên kết; chú trọng tới các giải pháp đảm bảo chất lượng đào tạo.   Bên cạnh đó, không tổ chức liên kết đào tạo liên thông để cấp bằng chính quy ngoài cơ sở đào tạo của trường. Các trường đào tạo liên thông từ trung cấp lên đại học, từ trung cấp nghề và cao đẳng nghề lên cao đẳng và đại học phải có quyết định giao nhiệm vụ của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT.

Mặc dù trường Đ.L chưa được Bộ GD-ĐT cho phép đào tạo liên thông từ hệ nghề lên ĐH nhưng lớp học này bao gồm cả người tốt nghiệp hệ CĐ nghề lẫn chính quy nhằm mục đích “lách” khi cơ quan chức năng kiểm tra. Theo lời SV N. thì lớp học này bắt đầu hoạt động từ tháng 9, số lượng sinh viên mỗi lớp lên đến gần 100 người. Không chỉ ở Mỹ Đình mà trường Đ.L còn mở lớp đào tạo ở một số địa điểm khác. Người học có thể lựa chọn hình thức học liên tục buổi tối hoặc thứ 7 và chủ nhật (cả ngày).

“Thú thật bọn em đi làm giờ đi học thì làm sao mà vào được. Thấy SV như vậy nên thầy cô cũng chẳng thiết tha giảng bài mà chỉ yêu cầu mua tài liệu về tự đọc” - N. thành thật cho biết. Minh chứng cho điều mình vừa nói, N. chỉ tay ra phía SV đang lục đục ra nói: “Điểm danh xong là chuồn thôi anh ạ”.

Để tìm hiểu thêm, chúng tôi gặp Đ - tốt nghiệp CĐ nghề ở Nam Định hiện đang học liên thông ngành Kế toán của trường Đ.L ở khu Chùa Hà. Đ cho hay: “Em có thích đi học đâu bố mẹ bắt nên đành phải chấp nhận. Em cũng chẳng cần quan tâm khi tốt nghiệp thì được cấp bằng chính quy hay vừa học vừa làm miễn là bằng ĐH thôi”.

Còn K. quê ở Nghệ An thì hồn nhiên tâm sự: “Chẳng học gì mà em cũng trúng tuyển. Còn việc học chỉ là ứng phó chứ em đi làm cả ngày còn sức đâu mà tối đi học. Theo lời của nhà trường thì học xong được cấp bằng chính quy nên em phải cố thôi”.

Không chỉ trường Đ.L mà rất nhiều lớp liên thông của các đơn vị đào tạo khác như T.M, C.N… cũng ở tình trạng tương tự.

Quá trình tìm hiểu, chúng tôi còn phát hiện ra một điều là các trường CĐ nghề đều “mai mối” cho SV tốt nghiệp trường mình đến học liên thông của trường nào đó đã thỏa thuận từ trước. Tin tưởng thầy cô đã từng dạy mình nên những SV khi nộp hồ sơ dự thi cũng chẳng tìm hiểu thông tin một cách thấu đáo.

Cấp bằng: Lỗ hổng lớn?

Trong khi đó, quy chế về đào tạo liên thông của Bộ GD-ĐT nêu rõ: Chỉ có những SV học liên tục như chính khóa và tại cơ sở của trường mới được cấp bằng chính quy. Tuy nhiên phía sau đó thì không phải hoàn toàn như vậy.

M. quê Nghệ An học lớp liên thông của trường Đ.L được đặt ở trung tâm giáo dục thường xuyên địa phương nhưng kết quả trường này xác nhận SV này tốt nghiệp liên thông chính quy và đang trong thời gian chờ nhận bằng gốc. Chính vì những kẽ hở này mà phần lớn các SV đang học liên thông ở ngoài cơ sở các trường đều có niềm tin rằng tốt nghiệp sẽ được cấp bằng chính quy.

Theo tìm hiểu từ phía các trường ĐH, CĐ thì phôi bằng vẫn do Bộ GD-ĐT trực tiếp quản lý (trừ một số đơn vị được giao quyền in phôi bằng - PV). Tuy nhiên trên phôi bằng này không phân biệt đâu là phôi dành cho SV tốt nghiệp hệ chính quy hay hệ vừa học vừa làm. Nói cách khác là hoàn toàn giống nhau. Bộ GD-ĐT dựa trên báo cáo của trường về số lượng SV tốt nghiệp hàng năm ở các hệ đào tạo (chính quy, vừa học vừa làm, liên thông, từ xa) để cấp phôi.

Trong khi đó, hiệu trưởng các trường sẽ là người trực tiếp xác nhận SV tốt nghiệp hình thức đào tạo nào trên phôi bằng được Bộ GD-ĐT cấp. Với việc thiếu sự giám sát chặt chẽ trong khâu quản lý nên nhiều trường sẵn sàng biến bằng của SV học theo hình thức vừa học vừa làm thành tốt nghiệp hệ chính quy.

Theo thầy L.V - lãnh đạo phòng đào tạo của trường ĐH N. thì nói về mặt logic thì đây là kẽ hở. Đối với những trường không coi trọng chất lượng thì có thể sẵn sàng "làm liều".

“Tuy nhiên mặt trái của nó là liên quan đến pháp luật do đó tôi nghĩ chẳng có trường nào dại dột làm điều đó. Họ có thể coi nhẹ kì thi đầu vào cũng như đào tạo liên thông nhưng khâu cấp bằng chắc hẳn phải tuân thủ theo quy định” - thầy L.V nói.

Còn ông Bùi Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ giáo dục ĐH thì lại cho rằng, việc giao chỉ tiêu cho các trường chỉ gói chung là đào tạo liên thông, chứ không rành rọt phân chia bao nhiêu chỉ tiêu từ CĐ chính quy, bao nhiêu từ CĐ nghề lên ĐH. Xu hướng là các trường phải tự chịu trách nhiệm về sản phẩm giáo dục của mình, người đứng đầu nhà trường phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra sai sót. Bộ là cơ quan quản lý nhà nước, có trách nhiệm giám sát việc thực hiện của các trường.

Sự bất cập trong khâu trong cấp phép đến bàn giao phôi bằng đang là lỗ hổng khiến cho mục đích của việc học liên thông bị “bóp méo”. Trong khí đó, Luật Giáo dục ĐH đã chính thức đề cập đến hình thức đào tạo này do đó không thể xóa bỏ. Tuy nhiên việc tiếp tục để cho tồn tại không đồng nghĩa là coi thường chất lượng. Để làm việc này, Bộ GD-ĐT đang dự thảo quy định liên thông mới nhưng liệu có “khắc phục” được những hiện trạng này hay không? Câu trả lời sẽ được chúng tôi phân tích trong bài kế tiếp.

Sẽ giảm chỉ tiêu đào tạo liên thông

Trao đổi với Dân trí, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga cho biết, Bộ GD-ĐT sẽ ban hành quy chế mới để quản lý chặt chẽ hơn về việc đào tạo liên thông. Bên cạnh đó chỉ tiêu cũng được khống chế hợp lý để tránh việc mở lớp tràn lan.

Theo Thứ trưởng Bùi Văn Ga, sở dĩ có chuyện liên thông là do trong Luật Giáo dục ĐH có quy định điều này. Mục đích là nhằm tạo điều kiện cho những người đang học ở trình độ thấp hơn có thể được học lên bậc cao hơn và được miễn trừ các kiến thức đã được học ở bậc dưới. Đây là một chủ trương tốt vì nó vừa giảm tốn kém cho người học cũng như rút ngắn thời gian học.

Vấn đề đặt ra là làm sao chúng ta kiểm soát được vấn đề chất lượng trong khâu đào tạo liên thông. Hiện nay, về vấn đề đào tạo liên thông, Bộ GD-ĐT có thông tư 06, bên cạnh đó cũng ký liên tịch với Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo liên thông từ hệ nghề chuyển sang hệ giáo dục quốc dân.

 

“Trong những năm qua, chúng ta đang thực hiện thí điểm những văn bản này nên hiện nay đã xảy ra một số bất cập về chất lượng đào tạo. Vì vậy trong khuôn khổ soạn thảo các văn bản để chuẩn bị thực hiện luật giáo dục ĐH có hiệu lực vào 1/2013 này thì quy chế liên thông Bộ GD-ĐT đang sửa đổi” - Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho biết.

Về những sửa đổi quy chế đào tạo liên thông, Thứ trưởng Bùi Văn Ga tiết lộ: So với dự thảo đã đăng tải để xin ý kiến thì Bộ sẽ có một số điều chỉnh. Chẳng hạn như như về thi tuyển sinh, trước đây dự thảo cũ dự kiến là giống như “3 chung” thì bây giờ mềm dẻo hơn.

Bộ GD-ĐT dự kiến có hai phương án, thứ nhất nếu sinh viên (SV) tốt nghiệp ra trường công tác quá 3 năm thì sẽ thi một môn cơ bản, một môn cơ sở ngành và một môn chuyên môn. Những môn thi này do trường thí sinh muốn dự thi liên thông lên tự tổ chức thi. Thứ 2, đối với những SV mới tốt nghiệp mà muốn dự thi liên thông ngay thì sẽ tham dự kì thi “3 chung” giống như bình thường. Sau khi trúng tuyển đi học, những SV này sẽ được giảm trừ các môn học đã học ở cấp học dưới.

“Theo phương án này thì trước hết chúng ta kiểm soát được đầu vào. Bên cạnh đó, trong quá trình đào tạo thì quy chế mới sẽ sửa đổi là không tổ chức lớp riêng đào tạo về liên thông mà buộc những thí sinh trúng tuyển học chung với những SV đang học chính quy. Ví dụ liên thông từ CĐ lên ĐH thì sau khi trúng tuyển sẽ học với với SV đại học năm thứ 3 chẳng hạn. Như vậy, những SV trúng tuyển hệ liên thông sẽ được cọ xát, học tập và thi đầu ra như SV chính quy” - Thứ trưởng Ga nhấn mạnh.

Liên quan đến chỉ tiêu đào tạo liên thông, Thứ trưởng Ga cho biết thêm, sắp tới chỉ tiêu đào tạo liên thông sẽ nằm trong chỉ tiêu đào tạo chính quy của trường. Bên cạnh đó, với hình thức cho SV liên thông học chung với SV chính quy đòi hỏi trường đó phải đào tạo theo hệ thống tín chỉ để thông qua đó đánh giá so sánh miễn trừ các môn học. Trong quy chế mới cũng sẽ quy định tỷ lệ chỉ tiêu tuyển sinh liên thông so với chỉ tiêu đào tạo chính quy. Với “rào cản” này thì trường không thể tuyển liên thông quá nhiều được mà phải ưu tiên tuyển hệ chính quy trước. Dự kiến chỉ tiêu liên thông sẽ không quá 20% so với hệ kia”.

Nói về công tác giám sát quản lý trong thời gian tới, Thứ trưởng Ga khẳng định: “Bộ GD-ĐT chỉ giao cho các trường quản lý giám sát đối với hệ đào tạo liên thông không nhảy bậc. Còn nếu nhảy bậc từ TCCN lên ĐH thì Bộ GD-ĐT sẽ trực tiếp giám sát. Đơn vị nào muốn thực hiện thì phải có đề án trình lên Bộ, chỉ khi được sự đồng ý mới được triển khai. Riêng với đào tạo liên thông từ hệ nghề sang hệ thống giáo dục quốc dân thì chỉ tiêu sẽ được không chế rất ít. Chỉ có những em có năng lực thực sự thì mới có cơ hội học tiếp”.

Ngành Tài chính Ngân hàng vẫn là lựa chọn số 1 của học sinh TPHCM

Theo khảo sát nhu cầu học nghề của học sinh tại các trường THPT trên địa bàn TPHCM năm 2012, ngành nghề Tài chính Ngân hàng đứng đầu trong các lựa chọn của học sinh cuối cấp, chiếm tỉ lệ 33,52%.

Theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TPHCM (Falmi), các ngành nghề có nhu cầu học thấp hơn là Điện - Điện tử và Công nghệ thông tin (chiếm 16,92%); Marketing - Nhân viên kinh doanh (chiếm 13,32%); Du lịch - Môi trường - Khách sạn (chiếm 8,05%); Quản lý - Quản trị - Văn phòng (chiếm 6,95%); Cơ khí - Xây dựng - Kiến trúc (chiếm 6,73%); Dược - Mỹ phẩm - Hóa (chiếm 4,33%); Sản xuất và chế biến (chiếm 1,93%); Luật - Khoa học (chiếm 0,95%) và tất cả các ngành nghề khác chỉ chiếm 7,3%).

Biểu đồ nhu cầu học nghề của học sinh TPHCM năm 2012.

Ông Trần Anh Tuấn - phó giám đốc thường trực Falmi cho biết: “Điều này cho thấy nhu cầu của học sinh hiện nay quá chú trọng nhiều về các ngành Kinh tế, đặc biệt là ngành Tài chính - Ngân hàng”.

Trong khi đó, theo dự báo của Falmi về nhu cầu nhân lực giai đoạn 2012 - 2015 thì nhu cầu nhóm ngành Cơ khí - Luyện kim - Công nghệ ô tô xe máy lại đứng đầu, chiếm tỷ lệ 28% nhu cầu lao động. Đứng thứ 2, 3 là nhóm ngành Công nghệ chế biến thực phẩm (13%) và Markerting - Kinh tế - Kinh doanh - Bán hàng (12%). Nhóm ngành Tài chính - Ngân hàng - Kế toán - Bảo hiểm chỉ đứng thứ 7 trong 10 nhóm ngành có nhu cầu nhân lực cao nhất giai đoạn này, chiếm 6% tổng nhu cầu nhân lực.

10 ngành có nhu cầu nhân lực cao nhất giai đoạn 2012 - 2015.

Ông Nguyễn Minh Hiếu - Trưởng bộ phận nhân lực Chonviec cho biết: “SV ngành Tài chính Ngân hàng hiện nay xin việc rất nhiều, mỗi ngày chúng tôi nhận hàng trăm hồ sơ xin việc nhưng việc tuyển dụng lại rất ít. Hiện trong ngành này, phải là những SV giỏi chuyên môn, ngoại ngữ và các kỹ năng mềm khác mới có cơ hội tìm được việc làm”.

Ông Trần Anh Tuấn nhận định: “Thực tế cho thấy, không ít thí sinh đăng ký dự thi vào đại học, cao đẳng theo xu hướng thấy ngành nghề nào đang “nóng” là đăng ký. Trong khi đó hiện nay, nhân lực thị trường lao động đang cần nhất chính là lao động chuyên môn kỹ thuật lành nghề và nhân lực quản lý có trình độ cao”.

Còn ông Nguyễn Minh Hiếu thì cho rằng: “Thực ra có rất nhiều ngành không “nổi” lắm nhưng hiện rất “khát” nhân lực, lương cao chót vót mà doanh nghiệp tuyển không ra người làm; nhất là các ngành mà mọi người nghĩ là phải làm trong môi trường độc hại như hóa chất, công nghệ thực phẩm… Hiện chúng tôi nhận được rất nhiều yêu cầu tuyển dụng nhân lực trong các ngành này mà không tìm đủ ứng viên cho nhà tuyển dụng”.

Điều này cũng đúng theo dự báo nhu cầu nhân lực giai đoạn 2012 - 2015 của Falmi. Trong giai đoạn này, nhu cầu nhân lực trong nhóm ngành Công nghệ chế biến thực phẩm đứng thứ 2, chỉ sau nhóm ngành Cơ khí - Luyện kim - Công nghệ ô tô xe máy; nhóm ngành Hóa - Hóa chất - Y - Dược - Mỹ phẩm cũng chiếm 4% tổng nhu cầu nhân lực.

Về trình độ đào tạo, theo Falmi thì học sinh chú trọng nhiều ở bậc đại học (chiếm tỷ lệ 70,83%); Cao đẳng (chiếm 25,6%); Trung cấp (chiếm 3,57%); trong khi đó ở bậc Sơ cấp nghề hầu như không có.

Ông Trần Anh Tuấn cho rằng: “Nhu cầu học nghề của học sinh vẫn tiếp tục xu hướng tập trung nhiều ở trình độ đại học, cao đẳng. Từ đó dẫn đến tình trạng mất cân đối cung - cầu lao động đối với các ngành nghề trung cấp, công nhân kỹ thuật lành nghề…”.

Vì sao nhiều trường gặp khó trong tuyển sinh năm 2012?

Năm nay việc nhiều trường tuyển sinh gặp nhiều khó khăn chưa hẳn là do cơ cấu ngành nghề mà cần phải xem xét lại vấn đề vĩ mô đối với những thay đổi của Bộ GD-ĐT. Đó là nhận định của GS Trần Hồng Quân -Chủ tịch Hiệp hội các trường ĐH, CĐ ngoài công lập.

Vì sao cả trường tư lẫn công đều gặp khó?

Mặc dù Bộ GD-ĐT đã đưa ra những quy định mới để tạo điều kiện cho các trường tuyển đủ chỉ tiêu nhưng thực tế thì hoàn toàn ngược lại. Sự “hỗn loạn” trong tuyển sinh khiến nhiều trường ngoài công lập (NCL) đành “ngậm đắng nuốt cay” tạm thời ngừng mở nhiều ngành, thậm chí có trường có số lượng sinh viên trong cả đợt xét tuyển không đủ mở một lớp như ĐH Phan Châu Trinh.  

“Theo quan điểm của tôi thì có rất nhiều lý do dẫn đến việc các trường gặp khó trong tuyển sinh. Một là có thể trường chưa đủ uy tín để hút được thí sinh. Hai là những ngành nghề đào tạo của các trường này không phải là ngành “nóng” nữa. Ba là trong tình hình kinh tế các gia đình cũng khó khăn nên việc cho con đi học vào những ngành mà dự kiến sau này cảm thấy khó tìm được việc làm nên họ chần chừ và cân nhắc. Một vấn đề quan trọng khác là các thông tin về tuyển dụng trong thời gian qua cũng gây tác động tâm lý nhất định đến gia đình thí sinh” - Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga

Giải thích về “nghịch lý” này, GS Trần Hữu Nghị - hiệu trưởng Trường ĐH dân lập Hải Phòng phân tích: “Tôi có thể khẳng định việc nhiều trường không tuyển được như các năm về trước xuất phát từ nguyên nhân Bộ GD-ĐT thay đổi một quy định trong xét tuyển. Ở đây là do nguồn tuyển không có nên việc kéo dài cũng không giải quyết được vấn đề. Việc nguồn tuyển không đáp ứng được cho các trường là do khâu xác định điểm sàn chưa sát với thực tế”.

GS Nghị cũng cho rằng, nếu như trước kia việc Bộ GD-ĐT quy định điểm chuẩn nguyện vọng (NV) sau không được thấp hơn so với NV trước nên tạo hành lang pháp lý để trường công lập không thể “lấn sân” về phía sau. Tuy nhiên, với việc năm nay bỏ quy định này, cho phép trường công lập hạ điểm chuẩn thấp hơn NV trước thậm chí là sát sàn để “vớt” thí sinh thì điều này hẳn nhiên sẽ gây khó khăn cho các trường tốp dưới, đặc biệt là trường NCL.

“Không cần phân tích thì ai cũng hiểu lợi thế của trường công. Với mức chi phí đào tạo thấp hơn cùng với những lợi ích đi kèm thì hẳn nhiên khi có cơ hội các em đều cố gắng tìm đến trường công. Với việc tạo cơ hội cho trường công lấy đủ hoặc dư chỉ tiêu nên có hiện tượng nhiều em đã nhập học trường tốp dưới hoặc NCL nhưng khi trường tốp trên hạ điểm chuẩn thì rút hồ sơ về nhập học” - GS Nghị nói.

Cũng theo GS Nghị, một trong những yếu tố gây “rối loạn” trong khâu xét tuyển năm nay là Bộ GD-ĐT không giới hạn thời gian xét tuyển từng đợt, lại “mở cửa” cho việc làm hồ sơ xét tuyển bằng cách có thể nộp bản sao vào nhiều trường.

Một cán bộ tuyển sinh của Trường ĐH Thành Đô cho biết: “Nỗ lực nhiều mặt nhà trường mới cố gắng tuyển được khoảng 50% chỉ tiêu đề ra. So với các năm trước thì năm nay gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khâu nhận hồ sơ xét tuyển không có bản gốc. Có lúc nhận hàng trăm hồ sơ xét tuyển gửi về nhưng số thực tế đến nhập học thì lại quá ít”.

Cán bộ này cũng phân tích thêm: Nếu mọi năm thống nhất về thời gian xét tuyển nên thí sinh có cơ hội nhìn tổng quát được các trường còn thiếu chỉ tiêu. Năm nay mỗi trường quy định mỗi kiểu nên mạnh ai người ấy làm khiến cho công tác tuyển sinh xáo trộn.

 

Đồng quan điểm này, GS Trần Hồng Quân - Chủ tịch Hiệp hội các trường ĐH, CĐ NCL phân tích thêm, lãnh đạo Bộ GD-ĐT cho rằng là do cơ cấu ngành nghề bất cập nên dẫn đến hiện tượng không tuyển được thí sinh nhưng nếu nhìn tổng quan thì không hẳn vậy. Không đơn thuần là các ngành khối Kinh tế gặp khó khăn trong việc “hút” thí sinh mà nhiều ngành khác cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Như vậy ở đây cần phải phân tích đánh giá lại các thay đổi của Bộ GD-ĐT trong năm vừa qua. Riêng về vấn đề điểm sàn cần phải xác định lại bởi khâu xây dựng hiện nay có nhiều điểm bất hợp lý.

Khống chế điểm sàn phải ở mức hợp lý

GS Trần Hữu Nghị phân tích: Tại sao điểm sàn cứ phải dao động trong phạm vi 13-15 điểm? Tôi nghĩ điểm sàn có thể cao hoặc thấp hơn tùy vào mức độ khó của đề thi. Nhiều em dự thi ĐH không đạt được mức điểm sàn của Bộ GD-ĐT nhưng khi đi du học vẫn học tập có kết quả tốt. Qua đó cho thấy việc đánh giá qua thi cử của chúng ta là chưa phù hợp.

“Chúng tôi đang thử hỏi là tại sao Bộ GD-ĐT khi xây dựng điểm sàn không lấy độ dôi lớn so với chỉ tiêu để tạo điều kiện cho các trường tuyển đủ. Việc lấy dôi ra không có gì ảnh hưởng đến công tác tuyển sinh bởi các trường vẫn xét tuyển theo nguyên tắc từ cao xuống thấp” - GS Nghị đặt vấn đề.

GS Trần Hồng Quân bộc bạch thêm: “Trên thực tế, dù số lượng thí sinh đạt trên điểm sàn nhiều hơn tổng chỉ tiêu tuyển sinh, song do sự phân bố không đồng đều giữa các vùng miền, nhiều địa phương khó khăn vẫn không đủ nguồn tuyển, ảnh hưởng tới việc đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương”.

Cũng theo GS Quân thì kiến nghị cách đây 2 năm của Hiệp hội các trường ĐH, CĐ NCL rõ ràng là hợp lý vào thời điểm hiện tại nên thời gian tới khối này sẽ họp bàn để xem xét lại các vấn đề sau đó làm việc với Bộ GD-ĐT để tìm phương án giải quyết. Nếu cứ kéo dài tình trạng này như hiện nay thì chắc chắn các trường NCL sẽ khó tồn tại trong thời gian tới.

Một cán bộ tuyển sinh lâu năm cũng cho rằng không nên “quy chụp” do chất lượng đào tạo chưa tốt dẫn đến không tuyển được thí sinh. Ở đây phải thẳng thắn nhìn vào sự thật đó là các trường NCL không nhận được sự hỗ trợ của nhà nước do đó muốn có sự bền vững thì cần phải có thời gian. Chính vì thế Bộ GD-ĐT cần có cơ chế để hỗ trợ cho các trường gặp khó khăn.

“Tôi cũng đã khảo sát một số trường NCL mà tuyển sinh năm nào cũng tốt và nhận thấy rằng sở dĩ họ làm được điều này là do có nền tảng đội ngũ giảng viên tốt do hình thành từ việc nâng cấp từ CĐ lên ĐH. Bên cạnh đó, họ chú trọng khâu đầu ra để đảm bảo sinh viên có việc làm. Yếu tố cuối cùng mới là cơ sở vật chất. Tuy nhiên ở đây không phải trường nào làm được việc này bởi xuất phát điểm của có là xây dựng ĐH ngay” - cán bộ tuyển sinh này cho biết.